Hỏi: Tôi quê gốc ở Nghệ An, hiện tại cả gia đình đã vào Nam sinh sống. Khi mẹ tôi mất thì có cần về quê xin giấy chứng tử hay là xin ở nơi cư trú cuối cùng của mẹ tôi? Và nếu xin ở đó thì mẹ tôi có phải có hộ khẩu hay giấy tạm tú tạm vắng không? Xin chân thành cảm ơn.
Trả lời: Cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi cho chúng tôi. Văn phòng luật sư Lê Trần xin được trả lời như sau:
Theo Điều 32 Luật Hộ tịch 2014 quy định : “Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người chết thực hiện việc đăng ký khai tử. Trường hợp không xác định được nơi cư trú cuối cùng của người chết thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó chết hoặc nơi phát hiện thi thể người chết thực hiện việc đăng ký khai tử".
Việc đăng ký khai tử cho công dân Việt Nam hiện nay được thực hiện tại UBND cấp xã có thẩm quyền theo quy định tại mục 7, chương II của Luật Hộ tịch, theo đó trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày có người chết thì vợ, chồng hoặc con, cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết có trách nhiệm đi đăng ký khai tử; trường hợp người chết không có người thân thích thì đại diện của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan có trách nhiệm đi khai tử”.
Tại Điều 34 chương II Luật Hộ tịch về Thủ tục đăng ký khai tử quy định:
1. Người có trách nhiệm đi đăng ký khai tử nộp tờ khai theo mẫu quy định và Giấy báo tử hoặc giấy tờ khác thay giấy báo tử cho cơ quan đăng ký hộ tịch;
2. Ngay sau khi nhận giấy tờ theo quy định tại khoản 1 Điều này, nếu thấy việc khai tử đúng thì công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung khai tử vào Sổ hộ tịch, cùng người đi khai tử ký tên vào Sổ hộ tịch và báo cáo Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã cấp trích lục cho người đi khai tử.
Công chức tư pháp - hộ tịch khóa thông tin hộ tịch của người chết trong Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử”.
Về Giấy báo tử và giấy tờ khác thay thế báo tử được quy định tại khoản 2 Điều 4 Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15/11/2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch ghi:
"2. Khi đăng ký khai tử theo quy định của Luật Hộ tịch, nội dung khai tử phải bao gồm các thông tin: Họ, chữ đệm, tên, năm sinh của người chết; số định danh cá nhân của người chết (nếu có); nơi chết; nguyên nhân chết; giờ, ngày, tháng, năm chết theo Dương lịch; quốc tịch nếu người chết là người nước ngoài.
Nội dung đăng ký khai tử được xác định theo Giấy báo tử hoặc giấy tờ thay Giấy báo tử do cơ quan có thẩm quyền sau đây cấp:
a) Đối với người chết tại cơ sở y tế thì Thủ trưởng cơ sở y tế cấp Giấy báo tử;
b) Đối với người chết do thi hành án tử hình thì Chủ tịch Hội đồng thi hành án tử hình cấp giấy xác nhận việc thi hành án tử hình thay Giấy báo tử;
c) Đối với người bị Tòa án tuyên bố là đã chết thì Bản án, quyết định có hiệu lực của Tòa án thay Giấy báo tử;
d) Đối với người chết trên phương tiện giao thông, chết do tai nạn, bị giết, chết đột ngột hoặc chết có nghi vấn thì văn bản xác nhận của cơ quan công an hoặc kết quả giám định của Cơ quan giám định pháp y thay Giấy báo tử;
đ) Đối với người chết không thuộc một trong các trường hợp quy định tại các Điểm a, b, c và d của Khoản này thì Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người đó chết có trách nhiệm cấp Giấy báo tử”.
Vì vậy theo điểm đ khoản 2 nêu trên trường hợp người chết tại gia đình là nơi cư trú cuối cùng của người chết Giấy báo tử sẽ do UBND cấp xã nơi người đó chết cấp.
Như vậy đối với trường hợp mẹ bạn chết tại gia đình có người thân, thì vợ, chồng hoặc con, cha, mẹ hoặc người thân thích khác của người chết (sau đây gọi tắt là người thân thích) có trách nhiệm đi đăng ký khai tử sẽ đến UBND xã nơi mẹ bạn cư trú cuối cùng có thẩm quyền để thực hiện đăng ký khai tử cho người chết. Tuy nhiên để thực hiện thủ tục này cần phải có Giấy báo tử do UBND cấp xã nơi người đó chết cấp. Vậy để thực hiện được thủ tục đăng ký khai tử cho mẹ bạn, người thân thích của người chết sẽ phải thực hiện đề nghị UBND cấp xã nơi người đó chết cấp Giấy báo tử, sau khi có Giấy báo tử lại tiếp tục đề nghị UBND xã cư trú cuối cùng (trường hợp này cũng là nơi người đó chết) đăng ký khai tử, trong đó nội dung thông tin đều phải bao gồm các thông tin như: Họ, chữ đệm, tên, năm sinh của người chết; số định danh cá nhân của người chết, nếu có; nơi chết; nguyên nhân chết; giờ, ngày, tháng, năm chết theo Dương lịch vì theo quy định tại khoản 2 Điều 4 “Nội dung đăng ký khai tử được xác định theo Giấy báo tử”. Và gia đình bạn không cần phải về quê để xin giấy khai tử cho mẹ. Sau đó mới phải về quê để đăng ký khai tử cho mẹ bạn.
Trên đây là phần tư vấn của chúng tôi. Nếu còn thắc mắc hoặc muốn tư vấn thêm về các vấn đề khác, bạn vui lòng liên hệ: Văn phòng luật sư Lê Trần
Trưởng văn phòng: LS Lê Thị Kim Soa
Địa chỉ: 07 Nguyễn Du - Vinh - Nghệ An
Hotline: 0915.807.477 / 0979.807.477
Email: [email protected]
Điện thoại: 02383.835.835
Văn phòng số 1: Khối 3. TT Diễn Châu,
H. Diễn Châu, T. Nghệ An.
ĐT: 0967.250.907 / 0949.212.910
Văn phòng số 2: xã Hòa Sơn, huyện Đô Lương ( Cạnh Cầu Khuôn)
ĐT: 0972.975.749